بدون شک شکر یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین شیرین‌کننده‌ها در رژیم غذایی ایرانیان است. اما این روزها با توجه به توصیه مدوام پزشکان تقریبا همه به مضررات شکر تصفیه‌شده آگاه هستند. مصرف مداوم شکر منجر به بیماری‌هایی چون  دیابت، فشار خون بالا، پوسیدگی دندان و برخی بیماری‌های قلبی می‌شود.

این ماده سفید اغلب از نیشکر و چغندر قند به دست می‌آید. قند موجود در نیشکر و چغندر قند بعد از جداسازی تمام املاح، ویتامین‌ها، پروتئین، آنزیم‌ها و سایر مواد مغذی مفید، در کارخانه تصفیه شده و به ساکاروز خالص تبدیل می‌شود؛ ماده‌ای که به راحتی می‌توان گفت هیچ فایده‌ای برای بدن ندارد.(1) با این حال شکر در ایران محبوب است و مصرف قابل‌توجهی دارد. به گفته دکتر زهرا عبداللهی، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت: «سرانه قند و شکر مصرفی ایرانی‌ها 66 گرم است در حالی که هر فرد روزانه حداکثر باید 40 گرم قند مصرف کند.»(2)

 

 

قندهای طبیعی به جای شکر افزودنی

این روزها پیدا کردن جایگزین سالم‌تر برای مواد غذایی مورد علاقه‌مان چندان کار سختی نیست. شکر افزودنی نیز جزو مواد غذایی‌ای است که جایگزین‌های بهتری دارد. این جایگزین‌ها نه تنها ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهند که می‌توانند فواید بسیاری به بدن برسانند. قندهای طبیعی این روزها به جای استفاده از شکر برای شیرین‌کردن غذا بسیار توصیه می‌شوند. برخی از این شیرین‌کننده‌ها طبیعی که شاخص گلایسمی آن‌ها از شکر کمتر است را در زیر لیست می‌کنیم و مروری کوتاه بر روی هر کدام از آن‌ها خواهیم داشت:

• قند خرما: قند خرما از خرمای خشک‌شده به دست می‌آید. قند خرما را می‌توان در بسیاری از دستور‌العمل‌های پخت غذا به عنوان جایگزینی برای شکر سفید یا قهوه‌ای استفاده کرد.
• عسل: عسل نیز جایگزین مناسب دیگری برای شکر محسوب می‌شود. عسل مزیت‌های فراوانی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها دارابودن آنتی‌اکسیدان فراوان است. (3)
• شکر نارگیل: این شکر از شیره نارگیل به دست می‌آید و حاوی مواد مغذی و املاحی همچون آهن، روی، کلسیم و پتاسیم و همچنین آنتی اکسیدان، است. گفته می‌شود شاخص گلایسمی شکر نارگیل از شکر افزودنی کمتر است. (3)
• ملاس: ملاس عصاره‌ای غلیظ، شیرین و تیره است که در روند تولید شکر از چغندر قند و نیشکر به دست می‌آید و به نوعی محصول جانبی این فرآیند است. بر خلاف شکر تصفیه شده ملاس حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ای حاوی ویتامین B6، کلسیم، پتاسیم، آهن و منگز است. (4)

 

 

درباره قند خرما بیشتر بدانیم

قبل از اینکه به خواص این شیرین‌کننده طبیعی بپردازیم، مروری کنیم بر میوه خرما. میوه‌ای که این شیرین‌کننده پرخاصیت از آن تولید می‌شود. خرما میوه درخت خرما است که در بسیاری از مناطق گرمسیری جهان رشد می‌کند. این میوه در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است. خرما میوه‌ای بسیار مغذی، سرشار از فیبر و منبعی سرشار از آنتی‌اکسیدان برای مقابله با بیماری‌های مختلف است و گفته می‌شود باعث بهبود عملکرد مغز و .. می‌شود. (5)

 

قند خرما نیز از فواید سرشار میوه خود بی‌نصیب نیست. قند خرما نسبت به شکر تصفیه شده شیرینی کمتری دارد یا به عبارت دیگر شاخص گلایسمی آن از شکر کمتر است. به طور کلی گفته می‌شود مواد غذای‌ای که شاخص گلایسمی پایینی دارند، برای افراد دیابتی گزینه‌های بهتری جهت مصرف هستند. فرهاد وحیدی، دکتر تغذیه و رژیم درمانی درباره شاخص گلایسمی به باشگاه خبرنگاران می‌گوید:‌«این شاخص به ما می‌گوید که مصرف این ماده غذایی چقدر روی قند خون اثر می‌گذارد، برخی از مواد غذایی به لحاظ ساختاری که دارند قند خون را دیرتر یا کمتر افزایش می‌دهند.» اما پایین بودن شاخص گلایسمی به چه معناست؟ از آنجایی که شکر میوه‌ها فروکتوز بالایی دارد میزان ساکاروز و کلوگز آن‌ها نسبت به شکر تصفیه شده کمتر است، بنابراین می‌توان گفت شاخص گلایسمی پایینی دارند. قند خرما هم به همین شکل است. (6)

با تمامی این تعاریف می‌توان گفت قند خرما جایگزین مناسبی برای استفاده در دستورالعمل‌های غذایی مختلف و شیرین‌کردن نوشیدنی‌های مختلف مانند چای، قهوه و نوشیدنی‌های مالت بدون الکل است. قند خرما همین‌طور مانند میوه خود حاوی املاح معدنی‌، ویتامین‌ها، آنتی‎اکسیدان و فیبر است. از دیگر فواید قند خرما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قند خرما و یبوست

قند خرما به دلیل دارا بودن فیبر می‌تواند عملکرد روده‌ها را بهبود دهد در نتیجه در درمان یبوست موثر باشد.(7)

• قند خرما و سرطان:

با توجه به اینکه قند خرما حاوی آنتی‌اکسیدان‌های ضد سرطان است، فیبر موجود در این قند می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان روده را کاهش دهد.

• قند خرما و دیابت:

همانطور که اشاره شد، با توجه به پایین بودن شاخص گلایسمی قند خرما نسبت به شکر تصفیه شده، نشان داده شده است که بعد از خوردن مصرف قند خرما میزان افزایش قند خون نسبت به شکر تصفیه‌شده کمتر بوده است.

قند خرما، شیرین‌کننده شمس لیمونعناع

شمس لیمونعناع یکی از محصولات محبوب شرکت کاسل‌نوش است. این نوشیدنی ترکیبی از طعم خوشایند لیمو و نعناست و نوشیدنی‌ای تازه و مناسب برای فصل گرما و دریافت انرژی مورد نیاز بدن بعد از فعالیت‌های بدنی مانند ورزش است.

جالب است بدانید در شمس لیمونعناع به جای شکر از قند خرما استفاده شده است. این نوشیدنی نصف نوشیدنی‌های مالت طعم‌دار دیگر قند دارد و میزان کالری آن حدودا ۳۰ درصد از باقی نوشیدنی‌های مالت طعم‌دار دیگر کمتر است. این نوشیدنی برای ورزشکاران نیز گزینه مناسبی است چرا که قند خرمای آن جزو قندهاییست که سریعا جذب بدن می‌شود و می‌تواند به سرعت انرژی از دست رفته بدن را برگرداند.

 

درباره نوشیدنی شمس لیمونعناع بیشتر بدانید

درباره خواص نعناع در نوشیدنی‌های مالت بیشتر بدانید

 

1. https://article.tebyan.net/15965/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B6%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-
2. https://www.yjc.ir/fa/news/6700607/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%82%D9%86%D8%AF-%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D9%88-%D9%86%D9%85%DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
3. https://paroshat.com/23745/8-%D9%82%D9%86%D8%AF-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B1
4. https://en.wikipedia.org/wiki/Molasses
5. https://www.healthline.com/nutrition/benefits-of-dates
6. https://www.superfoodly.com/benefits-of-date-sugar-paste-syrup/
7. https://www.spiceography.com/date-sugar/