آیا به جای نوشابه‌های گازدار می‌توان انتخاب هوشمندانه‌تری داشت؟

بسیاری از ما به دنبال راه‌های مختلفی برای حفظ سلامتی و شادابی‌مان هستیم. بنابراین بسیاری از مواقع سبد غذایی خود را به دقت بررسی می‌کنیم تا از سلامت بودن انتخاب‌های خود مطمئن شویم.

نوشابه‌های گازدار از جمله نوشیدنی‌هایی هستند که در دنیا طرفداران زیادی دارند و با وجود اینکه از طرف متخصصان تغذیه چندان برای سلامت بدن توصیه نمی‌شوند اما بخش مهمی از سبد خرید افراد در نقاط مختلف دنیا را تشکیل می‌دهند. در ایران نیز گفته می‌شود هر ایرانی به طور متوسط، سالیانه 42 لیتر نوشابه مصرف می‌کند. (1)

به طور کلی می‌توان گفت برای نوشابه‌های گازدار می‌شود جایگزین‌های سالم‌تری هم پیدا کرد. نوشیدنی‌های مالت این روزها در دسته همین جایگزین‌ها به شمار می‌روند که در ادامه به طور کامل به فواید نوشیدنی‌های مالت نیز خواهیم پرداخت.

1- آب

آب مایه حیات است. احتمالا به همین دلیل هم هست که تعجب نمی‌کنیم اگر آب محبوب‌ترین نوشیدنی جهان باشد. ما بدون آب زنده نمی‌مانیم. به همین جهت هم انسان‌ها، پیشرفته‌ترین سیستم‌های تهیه و توزیع آب را تدارک می‌بینند تا این نوشیدنی مهم را برای خود به دست بیاورند. آب همچنین پایه اصلی تقریبا همه نوشیدنی‌های دیگری است که ما می‌نوشیم.

 

 2- چای

چای دومین نوشیدنی محبوب جهان است. چای را در هر گوشه‌ای از دنیا به شکلی دم می‌کنند. اما همه روش‌های دم‌آوری چای یک ویژگی مشترک دارند. این ویژگی مشترک این است که آب جوش را روی برگ‌های چای می‌ریزند تا اسانس و طعم چای وارد آب شود. محبوب‌ترین چای‌های جهان چای سیاه و چای سبز هستند.

 

 

 

3- قهوه

قهوه سومین نوشیدنی محبوب جهان است. دانه‌های قهوه از مزارع متعدد و مختلفی در سراسر جهان جمع‌آوری می‌شوند. هم‌اکنون در بیش از هفتاد کشور جهان قهوه کشت می‌شود. (3) دانه‌های تازه از مزرعه رسیده رست می‌شوند تا آماده مصرف شوند. بسته به نوع نوشیدنی، دانه‌های قهوه در اندازه‌های متفاوت آسیاب می‌شوند و با قرار گرفتن در معرض آب سرد یا گرم به نوشیدنی قهوه تبدیل می‌شوند. نوشیدنی‌های فراوانی با قهوه درست می‌شود. نوشیدنی‌های قهوه بر اساس میزان غلظت، استفاده یا عدم استفاده از شیر در آن‌ها و همچنین افزودنی‌هایی که به نوشیدنی اضافه می‌شود نام‌های متعدد و متنوعی دارند. اسپرسو، کاپوچینو، لته، آیس‌کافی و … از مشهورترین نوشیدنی‌های برپایه قهوه هستند.

4- آب پرتقال

آب پرتقال چهارمین نوشیدنی محبوب جهان است. در میان آبمیوه‌های طبیعی آب پرتقال از همه محبوب‌تر است. این نوشیدنی سالم و خوش‌طعم در وعده صبحانه در بسیاری از جاهای جهان نوشیده می‌شود. آب پرتقال خواص زیادی دارد. منبع غنی ویتامین C  بودن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که آب پرتقال به آن شناخته می‌شود.

 

 

 

 

5- نوشابه‌های گازدار

پنجمین نوشیدنی در فهرست محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان، بر خلاف باقی نوشیدنی‌‌های این فهرست، نوشیدنی سالمی نیست. نوشابه‌های گازدار در جهان بسیار محبوب هستند. اما مشکلاتی که این نوشابه‌ها برای سلامت انسان ایجاد می‌کنند باعث شده است تا بسیاری از مردم دنبال جایگزین کردن نوشابه‌های گازدار با نوشیدنی‌های سالم‌تری باشند.

 

 

ما ایرانی‌ها چه قدر نوشابه می‌خوریم؟

بسیاری از ما از نوشابه‌های گازدار استفاده می‌کنیم. بر اساس تحقیقی مردم جهان به طور متوسط سالیانه ۱۰ لیتر نوشابه مصرف می‌کنند. سرانه مصرف نوشابه در آمریکا تقریبا ۱۵ برابر سرانه مصرف جهانی است. این یعنی اینکه آمریکایی‌ها به طور متوسط ۱۵۰ لیتر نوشابه در سال مصرف می‌کنند. البته آن‌ها هم در سال‌های اخیر تصمیم‌ گرفته‌اند که این نوشیدنی را کم کنند و به طور متوسط سالیانه دو لیتر از مصرف نوشابه‌شان می‌کاهند. (4)

ما ایرانی‌ها هرچند به اندازه آمریکایی‌ها نوشابه نمی‌خوریم اما تقریبا چهار برابر سرانه مصرف جهانی نوشابه مصرف می‌کنیم. ایرانی‌ها در هر سال حدود ۴۰ لیتر نوشابه مصرف می‌کنند. (1)

 مضرات مصرف نوشابه‌های گازدار

به طور کلی نمی‌توان انکار کرد که نوشیدنی‌های قندی و گازدار خیلی خوشمزه هستند. نوشیدن آن‌ها همراه با غذا نیز لذت آن را چند برابر افزایش می‌دهد. اما می‌توانیم گاهی به جای آن‌ها، نوشیدنی‌های سالم‌تری را در رژیم غذایی‌مان بگنجانیم.

گفته می‌شود این دست از نوشیدنی‌ها موجب چاقی، افزایش قند خون، دیابت، بیماری‌های کلیه، افزایش خطر ابتلا به آلزایمر، پوسیدگی دندان و کاهش سطح کلسیم و پوکی استخوان می‌شوند.

شکر زیاد موجود در این نوشیدنی‌‌ها باعث افزایش وزن و سطح قند خون می‌شود. و از این رو بر اساس تحقیقات این امر می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، از دیابت و بیماری‌های کلیوی گرفته تا آلزایمر را افزایش دهد.

یکی دیگر از ترکیبات موجود در برخی از این نوشیدنی‌ها اسیدفسفریک است، ماده‌ای که مانع جذب کلسیم می‌شود.

نوشابه مضر است چون شکر زیادی دارد

دکتر زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت می‌گوید: «هر قوطی نوشابه گازدار، بین ۲۸ تا ۳۰ گرم شکر دارد؛ بنابراین چنانچه در روز فقط یک قوطی نوشابه گازدار مصرف شود، به تنهایی بیش از میزان توصیه شده بوده و اگر مواد قندی سایر خوراکی‌های روزانه نیز به الگوی غذایی مردم افزوده شود، فرد با اضافه دریافت قند روبرو خواهد بود.» (5)

 

 

در همین رابطه بخوانید:

• شمس لیمونعناع، نوشیدنی‌ای مناسب فصل گرما

 

نوشابه موجب افزایش وزن می‌شود

نوشابه‌ها کالری بسیار زیادی به بدن ما می‌رسانند. یک قوطی نوشابه گازدار نزدیک به ۱۰۰ کالری دارد. برای سوزاندن این میزان کالری ما دستکم باید یک ساعت پیاده‌روی کنیم. اگر ما برای سوزاندن این میزان کالری زیاد، تحرک کافی نداشته‌باشم، دچار افزایش وزن می‌شویم. همچنین شیرین‌کننده‌های موجود در نوشابه باعث اختلال در اشتها می‌شود و میل ما را به سایر غذاهای شیرین افزایش می‌دهد.

 

نوشابه باعث کاهش کلسیم در خون و پوکی استخوان می‌شود

نوشابه‌های گازدار حاوی اسیدفسفریک هستند. این ماده معدنی باعث کاهش جذب کلسیم در بدن می‌شوند. همچنین این ماده معدنی ترکیبات کلسیم در استخوان‌ها را کاهش می‌دهد. کاهش کلسیم در بدن و به خصوص در زنان خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. علاوه بر این کاهش کلسیم احتمال پوسیدگی دندان را نیز افزایش می‌دهد. (6)

 

نوشیدنی‌های مالت، جایگزینی مناسب

با وجود مضراتی که گفته‌شد، می‌توان نوشیدنی‌هایی را انتخاب کرد که سالم‌ترند. نوشیدنی‌های مالت این روزها توسط خیلی از متخصصان تغذیه به عنوان جایگزینی مناسب برای نوشابه های گازدار محسوب می‌شوند.

در همین رابطه بخوانید:

• آشنایی با نوشیدنی‌های مالت بدون الکل شمس

یکی از راهکارهای جایگزین برای نوشیدنی‌های قندی، نوشیدن نوشیدنی‌های مالت است. نوشیدنی‌های مالت بدون الکل شمس مواد مغذی زیادی دارند. از جمله این مواد مغذی می‌توان به منیزیم، کلسیم و فسفر اشاره کرد. نوشیدنی مالت با داشتن این مواد نه تنها باعث پوکی استخوان نمی‌شوند بلکه اگر به اندازه مصرف شوند می‌توانند مکملی برای حفظ سلامت استخوان‌ها باشند. نوشیدنی‌های مالت بدون الکل شمس نیز از این امر مستثنی نیستند.

به عنوان مثال شمس کلاسیک، می‌تواند منبعی برای دریافت ویتامین‌های گروه B باشد. کمبود ویتامین B12 در بدن مشکلات زیادی مثل ضعف، خستگی، یبوست، کاهش وزن، از دست دادن اشتها، مشکلات عصبی، افسردگی و .. را در بدن ایجاد می‌کند. (7)

در انتها می‌توان گفت این نوشیدنی کم‌کالری به دلیل بهره‌گرفتن از خواص دانه جو و رازک مناسب‌ترین انتخاب برای حضور همیشگی در سبد غذایی شماست.

 

منابع:

2. https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3122437-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1
3. https://www.haleysdailyblog.com/9-most-consumed-beverages-around-the-world/
4. https://www.ncausa.org/About-Coffee/What-is-Coffee
5. https://www.isna.ir/news/95012208187/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
6. https://ejtemaee.behdasht.gov.ir/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%84-%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D9%87-8/
7. https://article.tebyan.net/266054/%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%AB-%D9%BE%D9%88%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D9%85%D8%A7-%D9%86%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%85-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%87%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF-
8. https://www.yjc.ir/fa/news/6046563/%DA%AF%D9%84%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5-%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-b-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D8%A8%D9%81%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%85-%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-b-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%85