در دهه های اخیر به موازات افزایش آگاهی مردم نسبت به بهداشت عمومی و اهمیت  مساله حفظ سلامت مصرف سرانه انواع آب میوه طبیعی افزایش یافته است.این امرکه مصرف کنندگان عمده انواع نوشیدنی های میوه را کودکان و یا بیماران تشکیل می دهد .اهمیت کنترل کیفی این محصول را بسیار ضروری می کند . با اندازه گیری میزان بریکس اندیس فرمالین ساکارز و وجود نگهدارنده ها میزان تقلبات دراین فراورده بررسی می شود .

آلیسایکلوباسیلوس به عنوان مهمترین  عامل فساد میکروبی آب میوه های صنعتی شناخته و مورد بررسی قرار گرفته است. این باکتری در نوشیدنی دارای اسپور،گرما دوست و هاگز است و تاکنون گزارشی از بیماری زایی آن منتشر نشده است اما از طریق ایجاد تغییر در طعم و بوی آب میوه های صنعتی موجب فساد و زیان اقتصادی فراوان می شود. مطالعاتی در سال اخیر در کشور ایران با هدف بررسی آلودگی کنسانتره های آب میوه بسته بندی شده به این باکتری صورت پذیرفته است. یکی از این تحقیقات در شهر اصفهان بر روی آب میوه هایی شامل آب انار، آب سیب، آب پرتقال، آب انبه، آب آناناس و آب انگور از کارخانجات مختلف صورت پذیرفت. پس از کشت و آزمون های بیوشیمیایی، نمونه های مثبت با استفاده از PCR مورد آزمایش قرار گرفته و حضور باکتری آلیسایکلوباسیلوس در 13 نمونه (33/4 درصد) تایید شد. بالاترین میزان آلودگی در بین نمونه های آب انار و آب پرتقال (3/13 درصد) دیده شد. آلودگی در آب آلبالو به میزان 10 درصد، در آب میوه جات مخلوط 66/6 درصد و در مابقی نمونه های آب میوه جات (66/95 درصد) آلودگی به باکتری آلیسایکلوباسیلوس مشاهده نشد. با توجه به گزارش فوق، به منظور جلوگیری از فساد آب میوه های صنعتی، ممانعت از رشد این باکتری، به خصوص در طول حداکثر مدت زمان نگهداری آب میوه ها و تشخیص حضور یا عدم حضور این باکتری پس از اتمام مراحل پاستوریزاسیون و سالم سازی محصول، امری ضروری به نظر می رسد.

همچنان که در تحقیق فوق اشاره شد، وجود باکتری و مواد مضر در آب میوه های بسته بندی شده بازار موضوعی اثبات شده و قابل بررسی می باشد. از این رو باید تحقیق بیشتری در مورد مصرف آن ها انجام شود.

این باکتری با نام علمی Alicyclobacillus acidoterrestris از اوایل دههی 1991 به عنوان عامل فساد آبمیوه به طور خاصی مورد توجه قرار گرفته است. این باکتری دارای اسپور و مقاوم به گرما موجب تغییر مزه و بوی آبمیوه میشود و خسارات قابل توجهی را به صنایع آبمیوه سازی وارد می سازد.

آب میوه و نکتار، دو محصول متفاوت

آب میوه همانطور که ازاسمش پیداست یک محصول کاملا طبیعی و 100 درصد از آب میوه ها می باشد اشتباه رایجی که بین مردم وجود دارد این است که آب میوه های طبیعی هرگز بصورت کنسانتره (نگهداری طولانی مدت نوشیدنی بصورت غلیظ تر یا پخته تر) نمی باشد. نوشیدنی هایی که بصورت کنسانتره می باشند، بعد از مرحله فیلتراسیون فیبر و آنتی اکسیدان های موجود (بخصوص درآب سیب)  از دست می دهند. سپس درمرحله بعدی فیلتراسیون غلیظ تر یا پخته تر می شوند. آنگاه تمام عطر و بوی خودرا از دست می دهند و آماده بسته بندی می شوند. این محصول در قالب آب میوه طبیعی به بازار عرضه می شود.

نکتار، ترکیبی از آب میوه به همراه آب، اسیدهای خوراکی، طعم دهنده ها وسایر افزودنی ها است. طبق قوانین استاندارد ایران، مقدار و سهم آب میوه در محصول نکتار تنها 20 درصد می باشد. درکارخانه های سازنده آب میوه، ترکیبات نکتار را طوری تنظیم کرده که تفاوت چندانی بین این نوشیدنی با سایر آب میوه های دیگر از سوی مشتری احساس نشود.

مصرف بیش ازحد آب میوه ها چه تاثیر برکودکان دارد؟

طبق آمار بدست آمده مصرف بیش ازحد آب میوه ها درکودکان دارای اثرات سوء بوده و باعث بروز مشکلاتی در آن ها می شود. آثار منفی که بامصرف بیش ازحد آب میوه برای کودکان رخ میدهد شامل :

1. ·         کاهش اشتها به دلیل داشتن کالری بالا (شکر+کربوهیدرات).
2. ·         رژیم غذایی نا متعادل درکودکان به دلیل دریافت نا متعادل پروتین وچربی.
3. ·         پوسیدگی دندان بدلیل داشتن شکر طبیعی.
4. ·         چاقی واضافه وزن به دلیل داشتن قند فراوان.

آیا آب میوه ها نیز دارای فیبر موجود درمیوه ها هستند ؟

آب میوه های موجود دربازار، متاسفانه فیبر موجود درمیوه را ندارند. فیبر موجود در میوه ها کاملا سالم و طبیعی است. قند موجود در سلول های میوه توسط سیستم گوارشی بدن دریافت و  با شکسته شدن سلول های میوه، فروکتوز آن را وارد جریان خون می شود. حذف فیبر از آب میوه باعث جذب سریع فروکتوز در بدن و بروز ابتلا به دیابت در افراد می شود.

اما الوین کارشناس ارشد بالینی موسسه خیریه دیابت بریتانیا  درمورد فیبرهای موجود در آب میوه بیان میکند که :

آب میوه ها کمترین فیبر را دارا می باشند برخلاف میوه ها و فروکتوز داخل آب میوه ه ها بعنوان قند آزاد شناخته می شود ،یعنی قندی مشابه باشکرو عسل که به غذا اضافه میکنیم .

نتیجه گیری

مصرف میوه ها و گرفتن آب آن ها بصورت طبیعی میتواند برای ما بسیار مفید واقع شود. گرچه افراط در مصرف آب میوه های بسته بندی شده، سبب بیماری هایی نظیر دیابت و اضافه وزن می شود. اما اگر بدنبال نوشیدنی با فیبر محلول فراوان هستید که شما را از ابتلا به بیماریهای قلبی وعروقی،فشارخون و کمبود ویتامین های ب در بدن محافظت کند، ما به شما نوشیدنی های مالت شمس را پیشنهاد می کنیم. این محصول علاوه بر طعم واقعی، حس طراوت و تازگی را نیز به شما هدیه می کند.

منابع :

معتمدي، حسين، و امير تاج بخش، 1392، گزارش آلودگي آبميوه هاي آلوورا به باكتري Alicyclobacillus acidoterrestris، دومين همايش ملي علوم و صنايع غذايي، قوچان، دانشگاه آزاد اسلامي واحد قوچان، https://www.civilica.com/Paper-GHOCHANFOOD02-GHOCHANFOOD02_290.html

رحیمی, ابراهیم؛ عباس دوستی و ساناز دهقانژاد، ۱۳۹۵، جداسازی آلیسایکو باسیلوس از آب میوه جات در ایران، فصلنامه میکروب شناسی مواد غذائی 3 (3)، https://www.civilica.com/Paper-JR_JFM-JR_JFM-3-3_007.html